Tips voor gezinnen tijdens de Lockdown

Tips voor gezinnen tijdens de Lockdown.

We leven in vreemde tijden. Ook voor kinderen is het enorm aanpassen aan het ‘nieuwe normaal’ en de beperkingen die dit met zich meebrengt. Niet meer naar school of naar de gastouder gaan. Ouders die thuis aan het werk zijn, maar tegelijkertijd geen tijd hebben om met ze te spelen.

We moeten de gevolgen van de lockdown (op kinderen) dan ook niet onderschatten. Hun sociale leven is enorm uitgedund, hun ouders moeten zoveel ballen tegelijkertijd in de lucht houden wat ook de nodige stress oplevert. Dit merken kinderen. Immers is en gaat alles anders en kunnen ze hun normale dagelijkse activiteiten niet voortzetten wat nadelig kan zijn voor hun algemene ontwikkeling.

Het is voor alle betrokkenen een beproeving. Voor ouders en kinderen. Als ouders laveer je continu tussen ouder, partner, werknemer en het juf/meester zijn. Dit valt niet altijd mee. De nadelige effecten op het welbevinden van kinderen wordt steeds meer zichtbaar. Uit recent onderzoek is dan ook gebleken dat kinderen somberder en angstiger zijn.

Tijdens de eerste paar weken van de Lockdown waren de meeste van ons nog relatief positief gestemd. Vol goede moed en met onze schouders eronder probeerden we er massaal het beste van te maken. Met de mogelijke verlenging in het vooruitzicht ervaren de meeste ouders stress om al die verschillende rollen het hoofd te bieden en lopen we soms vast.

De Lockdown is nou eenmaal een feit en zoals het ernaar uitziet krijgen we mogelijk nog een verlening. Wij willen ouders en kinderen een hart onder de riem steken en tips geven om deze moeilijke periode zo goed mogelijk met elkaar door te komen.

Het Nederlands Jeugd Instituut komt met een aantal hele waardevolle tips voor gezinnen tijdens de Lockdown:

1. Geef het goede voorbeeld

Thuisblijven met elkaar hebben we al eens gedaan, maar het blijft een onwennige situatie voor iedereen. Kinderen kijken in dit soort situaties naar het gedrag van hun ouders en andere rolmodellen. Hier stemmen zij hun reactie op af. Blijf daarom kalm en geef het goede voorbeeld. Lopen de spanningen op? Lees dan Spanningen voorkomen én oplossen.

2. Niet bij elkaar, wel mét elkaar

Contact met anderen is voor mensen heel belangrijk en voor kinderen al helemaal. Doordat we veel thuis moeten blijven, is het moeilijker om in contact te blijven met mensen buiten het gezin. Houd daarom op een andere manier contact met klasgenoten, vrienden en familie.

Zorg dat dit contact in verschillende activiteiten van jullie gezin voorkomt:

• Eet samen met opa en oma via videobellen.
• Doe schoolwerk online, samen met vriendjes.
• Maak een gekke video voor een familielid en verzend deze online.

Er zijn ook veel mogelijkheden om online met elkaar spelletjes te doen. Zeker voor pubers is contact met vrienden heel belangrijk. Stimuleer ze om op andere manieren contact met elkaar te hebben dan bij elkaar te zijn.

Merk je dat jouw kinderen alleen nog maar op hun telefoon zitten? Kijk dan eens naar de tips voor mediagebruik.

3. Praat met elkaar over de situatie en maak afspraken

Weet dat vervelende momenten en momenten van verveling nooit helemaal te vermijden zijn. Ze horen bij het leven, met of zonder het coronavirus. Samen stilstaan bij hoe het met jou en je gezin gaat, kan heel goed helpen in deze tijd.

Beantwoord met elkaar de vragen die er bij jullie gezin of familie spelen:

• Wat vraagt deze situatie van ons als gezin?
• Wat zou lastig kunnen worden en hoe lossen we dat dan op?
• Wat vinden we belangrijk om samen af te spreken?

Doe dit zo veel mogelijk samen met je kinderen. Bekijk ook eens de tips over praten met kinderen over het coronavirus.

Bereid je voor op lastige momenten. Maak daarom met je kind een lijst van vrienden die hij of zij kunnen bellen om even te kletsen en een lijstje met anti-verveelactiviteiten. Hierbij kunnen jullie gebruik maken van alle mooie initiatieven die aangeboden worden. Denk aan creatieve knutsel- of beweegideeën of voorbeelden van challenges die vrienden digitaal met elkaar aangaan.

4. Laat de kinderen meedenken en helpen

Kinderen vinden het leuk om te helpen en mee te denken met hun ouders. Hierbij komen zij vaak met onverwachte oplossingen. Betrek hen bij de afspraken die jullie maken. Dat is goed voor hun ontwikkeling. Ook helpt het hen om beter met moeilijke dingen om te gaan.

Kinderen zijn daarnaast meer geneigd om mee te werken aan activiteiten waarover ze hebben meegedacht. Denk aan het gezamenlijk opstellen van een dagritme of -structuur, de activiteiten en de gezinsregels. Laat kinderen ook, eventueel met jouw hulp, hun eigen dagindeling maken.

5. Heb realistische verwachtingen

De huidige situatie brengt allerlei vragen en onzekerheden met zich mee. Dit heeft invloed op jou en alle leden van je gezin. Je doet al heel veel als je met je gezin over de situatie praat, met elkaar plannen maakt en werkt aan rust voor jezelf en je gezin. Houd er rekening mee dat van al die plannen soms niet alles uitkomt. Dat is niet erg. Zonder corona liep het ook wel eens anders dan je van plan was. Kortom, heb realistische verwachtingen, wees flexibel en deel je zorgen. Maar vooral: wees mild voor jezelf en anderen.

6. Zorg voor dagritme én afwisseling

Kinderen die het naar hun zin hebben zijn gezelliger en luisteren beter. Ritme in de dag biedt rust. Voor iedereen is het goed te weten wat je kunt verwachten. Er zijn via sociale media veel initiatieven die ouders helpen bij het indelen van de dag. Tips en tools over thuis leren en thuis spelen vind je bijvoorbeeld op becreativenow.nl.

Zorg voor een indeling van (school)werk, beweeg-, beeldscherm-, rust- en leermomenten. Plan de dag niet helemaal vol. Kinderen zijn creatief en gewend om zichzelf na schooltijd en in het weekend te vermaken. Houd voldoende tijd vrij voor zelfstandig spelen of een spontaan plan. En de anti-verveelactiviteiten die jullie hebben afgesproken heb je achter de hand voor als het nodig is. Kijk ook of je met elkaar taken kunt doen in het huishouden, zoals samen koken, schoonmaken of de was opvouwen. Het helpt vaak als daar vaste momenten voor zijn.

We zijn nu op de helft van de tips voor gezinnen tijdens de lockdown.

7. Maak onderscheid tussen werk, school en vrije tijd

Zorg zoveel mogelijk voor een duidelijke scheiding tussen werktijd, schooltijd, leuke tijd met de kinderen en tijd voor jezelf. Als je alles tegelijkertijd probeert te doen, doe je eigenlijk iedereen tekort. Een heldere scheiding tussen werktijd en vrije tijd kan zorgen voor rust. Kinderen weten wanneer ze je wel of niet kunnen storen. Voor ouders is het fijn als er momenten zijn waarop zij niet alle ballen in de lucht hoeven te houden.

Maak, als dit in jouw situatie kan, afspraken over werktijden met je werkgever. Maak ook afspraken over zorgtaken met je partner of een steun- of buurgezin. Als kinderen wat ouder zijn, dan kun je jouw werktijd misschien combineren met hun schooltijd. Zorg wel dat je beschikbaar bent voor vragen over school. Probeer belangrijke telefoongesprekken tussendoor te vermijden. Krijg je zo’n gesprek wel, ben dan helder tegen de beller en je kind. Zeg bijvoorbeeld tegen de beller: ‘Ik help m’n kind even met schoolwerk, ik bel zo terug.’ Of zeg tegen je kind: ‘Dit telefoontje is belangrijk voor mijn werk, ik kom zo bij je terug.’

8. Verschillende rollen, ‘ouder zijn’ op één

Je hebt nu als ouder de taak om je kinderen te begeleiden bij het schoolwerk. Hierbij schakel je veel en snel tussen verschillende andere taken binnen het gezin. Dit vraagt veel van jou als ouder en ook van jouw kinderen. Gun jezelf voldoende tijd om te schakelen tussen alles wat je moet én wil doen. En onthoud, in de eerste plaats ben jij ouder van jouw kinderen!

Kinderen hebben het meest behoefte aan hun ouder(s) in situaties die onwennig zijn. Natuurlijk is het belangrijk dat je jouw kinderen begeleidt bij hun schoolwerk, maar nog belangrijker is dat jij er als ouder voor ze bent. Luister naar ze, knuffel ze en steun ze. En lukt schoolwerk een dag wat minder? Dan pakken jullie het de dag erna weer op. Lees ook de tips om goed met thuisonderwijs aan de slag te gaan.

9. Zorg goed voor jezelf en elkaar

Als ouder is het altijd belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. In deze situatie is dat nog veel belangrijker, maar misschien wel lastiger dan normaal. Sta hierbij stil. Wat betekent goed voor jezelf zorgen voor jou? En hoe zorg jij dat je daar zo goed mogelijk aan toe komt?

Iedereen heeft momenten en dingen voor zichzelf nodig. Spreek hierover met elkaar. Geef elkaar aan wat voor ieder belangrijk en prettig is. Houd hier vervolgens zo goed mogelijk rekening mee bij het maken van plannen en lijstjes met activiteiten.

10. Zoek én bied steun

Probeer niet alles alleen op te lossen. Een compleet nieuwe situatie is beter te behappen door dit samen te doen. Vraag anderen hoe zij met bepaalde problemen omgaan en leer van elkaar. Plan indien nodig ‘stoom afblaas telefoontjes’ met vrienden of kennissen. Er zijn ook verschillende organisaties die een luisterend oor zijn voor jou kunnen zijn als ouder.

Als je zo’n telefoongesprek voert, let er dan op dat je kinderen niet in de buurt zijn en je kunnen horen óf wees je ervan bewust dat de kinderen kunnen meeluisteren. Meer informatie over in contact blijven met andere ouders lees je op de pagina Opvoeden? Blijf erover praten.

Steun vragen is niet makkelijk en steun bieden ligt niet altijd voor de hand. Het is goed om te beseffen dat lang niet iedereen een ondersteunend netwerk heeft. Denk jij dat een gezin in jouw omgeving wel wat hulp kan gebruiken? Stuur een appje, bel aan of doe een kaartje in de bus. Laat weten dat ze er niet alleen voor staan en dat moeilijke momenten in de opvoeding horen bij deze uitzonderlijke situatie. Kijk naar elkaar om en steun elkaar als dat nodig is.

11. Benoem wat er goed gaat en vier dit

Vertel elkaar aan het eind van de dag wat je leuk vond aan de dag en wat er goed ging. Wat waren de lichtpuntjes van die dag? Oog hebben voor wat er goed gaat en dit vertellen geeft een goed gevoel. De benoemde lichtpuntjes kunnen het uitgangspunt zijn voor de komende tijd.

Vier de succesvolle momenten als onderdeel van jullie thuis-school-werk-schema. Zorg voor een bijzonder ontbijt, maak een dansje met elkaar, verras elkaar met een lief briefje onder het hoofdkussen of lees een extra boekje of hoofdstuk voor.

Kijk voor leuke ideeën ook eens op de pagina’s van elke dag iets leuks.

12. Vertrouw op de veerkracht van je kinderen

Kinderen zijn over het algemeen heel veerkrachtig. Daarvoor hebben zij de liefdevolle steun van een volwassene nodig. Een volwassene die hun vragen serieus neemt en beantwoordt, die zorgen wegneemt en het goede voorbeeld geeft. Kinderen die op deze manier gesteund worden kunnen over het algemeen goed genoeg omgaan met veranderingen. Investeer juist in deze periode in de band met je kind met knuffels, liefde en aandacht.

Dit waren de tips voor gezinnen tijdens de Lockdown.

Bron: NJI