Armoede binnen het gezin

Armoede binnen het gezin

Met de stijgende boodschappenprijzen en oplopende (energie)kosten zijn er steeds meer gezinnen die moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Armoede is vaak lastig te herkennen en de meeste ouders schamen zich voor de situatie waarin ze zich bevinden. Stel dat jij als gastouder ziet dat een kind vaak wordt gebracht zonder dat het kind heeft ontbeten of dat jouw gastkindje wel erg kapotte schoenen draagt? Hoe kun jij dit als pedagogisch professional herkennen (signalen) en op welke manieren kun jij ouders het beste bijstaan? Lees snel verder…

Voor onderstaande tekst is gebruik gemaakt van de website van het NJI.nl (Nederlands Jeugdinstituut).

Armoede binnen het gezin signaleren

Armoede is niet altijd zichtbaar in een gezin. Daardoor kan het lastig zijn om geldproblemen te signaleren. Er zijn wel signalen die kunnen wijzen op armoede binnen het gezin (maar kan soms ook andere zaken aan ten grondslag liggen) Denk bijvoorbeeld bij kinderen aan:

• Een slechte persoonlijke verzorging
• Gedrags- en ontwikkelingsproblemen, zoals bijvoorbeeld concentratieproblemen
• Een stille of teruggetrokken houding of juist een kort lontje
• Beperkt participeren

Signalen bij ouders kunnen zijn:

• Iets niet kunnen betalen
• Vaag zijn over hun financiële situatie
• Onvoldoende werk of opleiding hebben
• Fysieke of psychische problemen hebben
• Weinig participeren

Armoede signaleren is niet eenvoudig omdat gezinnen die in armoede leven zich vaak schamen en hun situatie voor de buitenwereld willen verbergen. Wees daarom op contactmomenten (haal- en brengmomenten) alert op signalen van armoede. Maar bedenk ook dat er voor bepaald gedrag ook heel andere redenen kunnen zijn. Probeer daarom altijd het gesprek aan te gaan om erachter te komen wat er aan de hand is. Het opbouwen van een vertrouwensrelatie is hierbij essentieel.

Op de site van de rijksoverheid is allerlei informatie te vinden over de extra voorzieningen die in het leven zijn geroepen voor arme gezinnen.

Armoede bespreekbaar maken

Gastouders kunnen het soms spannend vinden om armoede bespreekbaar te maken. Ze durven het onderwerp niet aan te kaarten omdat het onderwerp voor gezinnen vaak gevoelig ligt. Daarom is het belangrijk is om te starten met het opbouwen van een (vertrouwens)relatie. Dat is een voorwaarde om over armoede in gesprek te gaan. Wat ook kan helpen zijn gesprekstechnieken zoals open vragen stellen, onderzoekend vragen en doorvragen. Op de signalenkaart armoede . kun je meer over deze gesprekstechnieken lezen.

Tips voor het gesprek met het gezin

• Ga bij jezelf na of je een vertrouwensband hebt met dit gezin. Ken je het gezin goed? Is de relatie goed genoeg om het gesprek met het gezin aan te gaan? Investeer eerst in een vertrouwensband.
• Vertel wat je ziet en vraag of het gezin de zorgen herkent.
• Probeer zonder vooroordelen je zorgen te bespreken.
• Wees nieuwsgierig naar de situatie van het gezin.
• Schaamte kan een rol spelen. Geef aan dat financiële problemen bij veel gezinnen voorkomen en dat je er bent om hen te helpen.
• Denk mee over praktische en haalbare oplossingen. Laat merken dat je hen steunt.
• Als professional ben je er om de druk van een gezin weg te nemen. Vertel wat voor soort hulp kan worden geboden en hoe laagdrempelig dit kan zijn.
• Maak gebruik van de eigen kracht van de ouders. Veel ouders willen graag zelf hun financiële zorgen oplossen en geven aan ‘dat ze het wel redden’. Vraag door en ondersteun hen in hun eigen oplossingen. Benoem welke mogelijkheden er zijn.
• Verwijs, als dit van toepassing is, ouders naar hulp. Zorg hierbij voor een goede toeleiding en overdracht.

Meer tips en handelingsperspectieven om armoede bespreekbaar te maken vind je op de site van het NJI.nl. 

Bron: NJI.nl; Afbeelding:Image by pvproductions on Freepik